|
وعبدالکعبۃ أو الدار أو علي أو الحسن، لإیھام التشریک۔
وشیخ نور الدین علی بن سلطان القاری در مرقاۃ المفاتیح شرح مشکوٰۃ المصابیح گفتہ:
لا یجوز نحو عبدالحارث و لا عبدالنبي و لا غیرہ بما شاع بین الناس۔ انتھی۔
و نیز علامہ علی القاری در شرح فقہ اکبر در فصل فی الکفر صریحاً و کنا یتاًگفتہ:
وأما ما اشتھر من التسمیۃ بعبدالنبي فظاھرہ کفر إلا إن أراد بالعبد المملوک۔ انتھی۔
و شیخ الاجل محدث الہند قطب دین محمد المدعو بولی اللہ الدہلوی در فتح الرحمن فی ترجمۃ القرآن زیر قولہ تعالی:
فلما آتھما صالحا جعل شرکاء الخ فرمودہ:
مترجم گوید این تصویر است حال آدمی راکہ نزدیک ثقل حمل نیت اخلاص درست کند، و چون فرزند بوجود آید آن را فراموش سازد و در تسمیہ اشراک کند، ازین جا دانستہ شدکہ شرک در تسمیہ نوعی است از شرک، چنانکہ اہلِ زمانہ ما غلام فلان و عبد فلان نام نہند۔ انتہی۔
و نیز ہمیں شیخ اجل در تشدید امتناع این ہمہ اسماء در کتاب البدور البازغہ افادہ فرمودہ نقل آن موجب طوالت است و خاتم المفسرین والمحدثین مولانا شاہ عبدالعزیز الدہلوی در تفسیر فتح العزیز تحت قولہ تعالی:
} فَلا تَجْعَلُوا للّٰه أَنْدَاداً ۔۔۔ الخ} گفتہ:
اما ہمسر کنندگان در غیر عبادت پس بسیار اند، ازان جملہ کسانیکہ در ذکر دیگران را با خدا ہمسر می کنند، و نام دیگران را مانند نام خدا بطریق تقرب ذکر می نمایند، و ازان جملہ اند کسانیکہ در ذبح و نذر و قربانی ہا با خدا دیگرانرا ہمسر می کنند، و ازان جملہ اند کسانیکہ درنام نہادن خود را بندہ فلان عبد فلان می گویند ،و این شرک در تسمیہ است۔ انتھی۔
و شیخ القمقام مہاجر فی سبیل اللہ العلام عالم النبیل مولانا محمد اسمعیل شہید ہم تحقیق این معنی در کتاب تقویۃ الایمان فرمودہ ، جزاہ اللّٰه خیر الجزاء۔
و جز این بسیارے از علمائے ثقات مثل امام منصور بن یونس در کتاب شرح زاد المستنفع، وصاحب
|