Maktaba Wahhabi

642 - 702
’’وعن ابن عباس قال: ما اختصنا رسول اللّٰه صلی اللّٰهُ علیه وسلم بشيء دون الناس الا بثلاث: إسباغ الوضوء، وأن لا نأکل الصدقۃ، وأن لا ننزي الحمر علي الخیل‘‘ پس جوابش بسہ وجہ است۔ اول اینکہ در حدیث علی رضی اللہ عنہ نہی وارد نیست ، بلکہ بایں لفظ است: ’’إنما یفعل ذلک الذین لا یعلمون‘‘ و مطلب ایں حدیث یعنی این کار می کنند آنانکہ نمی دانند و بے علم اند ، و این کار اہلِ علم و سادات نیست کہ بامثال اینہا مصروف و مشغول شوند ، وہمین معنی روایت عبد اللہ بن عباس رضی اللہ عنہما است، یعنی چیزی این قسم نیست کہ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم ما ھاشمیان ر ابآن خاص کردہ باشند ، وسائر مردمان بآن حکم شامل نباشند سوائے سہ چیز، یکے اسباغ الوضو، یعنی اعضاء وضو راکمتر از سہ بار نشویم بخلاف غیر مایان کہ یک یک بار یا دو دو بار ہم بشویند مضائقہ نیست و اموال صدقات نخوریم و انزاء حمر برخیل نکنیم، و نیست حکم مخصوص بہ ہاشمیان مگر بجہت شرافت ذات شان ، نہ بجہت معصیت بودن امور مذکورہ، چہ اگر معصیت بودی وجہ تخصیص بہ ہاشمیان چہ بود، در اوامر و نواہی کل امت محمدیہ مساوی اند پس انزاء حمر علی الخیل یا اسباغ الوضو نکردن خلاف علو شان آنہا است، و غیر ہاشمیان ازین حکم خارج شدند ، و جوازہرسہ امور بحق شان باقی ماند۔ وھذا ھو مطلوبي وجہ دوم آنکہ معنی قولہ : ’’إنما یفعل ذلک الذین لا یعلمون۔‘‘ یعنی می کنند این فعل راکسانیکہ نمی د انندکہ در ارتباط خیل چہ قدر اجر است کہ در ارتباط غیر خیل مثل بغال وغیرہ نیست، اگر قدر اجر ارتباط خیل دانند بسوی ارتباط بغال ندارند و رغبت ارتباط خیل در احادیث کثیرہ وارد است۔ منجملہ آن حدیث ابی ہریرۃ و ابن عمر است کہ ائمہ صحاح روایت کردہ اند: ’’عن أبي ھریرۃ قال: سئل رسول اللّٰه صلی اللّٰهُ علیه وسلم عن الخیل، فقال ھي لثلاثۃ: لرجل أجر، ولرجل ستر، ولرجل وزر، قالوا: فالحمر یا رسول اللّٰه صلی اللّٰهُ علیه وسلم ؟ قال: لم ینزل علي في الحمر شییء إلا ھذہ الآیۃ الفاذۃ: {فَمَنْ یَّعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّۃٍ خَیْراً یَّرَہٗ . وَمَنْ یَّعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّۃٍ شَرًّا یَّرَہٗ} أخرجہ أصحاب الصحاح وغیرہ۔
Flag Counter